Het effect van koude tijdens de wedstrijd: een praktijkvoorbeeld

Het voorjaar van de koersen kenmerkt zich doordat het vaak slechter weer is. Dit is vaak een combinatie van wind, regen en koude temperaturen die zorgen voor een echte uitputtingsslag tussen de renners.

Ook dit seizoen worden de renners niet gespaard. Dit weekend was het van dat. Het was wisselvallig, waarbij regen tot winterse neerslag viel en er stond ook een stevige wind. Alle renners van Powerzone hebben tijdens hun wedstrijd minstens 1 regenbui over zich heen gekregen op zondag. Wat zorgt ervoor dat koude zo’n impact heeft op het lichaam? Hoe komt het dat je zo snel afkoelt? Elke element van het weer heeft zijn rol.

De koude temperaturen zorgen ervoor dat er meer afgifte is van warmte. Het lichaam is 37°C of meer bij inspanning en verliest door het grote verschil in temperatuur met de omgeving ook meer warmte.

De regen zorgt voor water op het lichaam. Dat water zorgt ervoor dat er warmte wordt onttrokken van het lichaam. Dit is net hetzelfde principe als waarom het lichaam zweet bij hoge temperaturen. Regen heeft hetzelfde effect, alleen was het nu 3°C en moest het lichaam niet koelen.

De strakke wind zorgt ook voor koeling en deze is gerelateerd aan de snelheid waarmee je rijdt of u voortbeweegt. Door de wind is er continu een nieuwe laag koude lucht aan het lichaam, waardoor dit nog veel sneller afkoelt. Vermits de renner aan 40km/u rijdt is de koeling dus veel meer dan wanneer hij gewoon stil zou staan.

We bekijken een van onze renners als voorbeeld om het effect van deze elementen te illustreren.

De renner in kwestie had gegokt dat zijn wedstrijd in droog weer zou beëindigd worden. Hierdoor had hij weinig warmende kledij aan. Toen het begin te regenen had dit ook een zware impact, de regen startte in de tweede ronde van de wedstrijd.

De wedstrijd duurde 2u en 7min, waarbij hij van ronde 1 in de aanval zat. Hij reed de wedstrijd uit met een gemiddeld vermogen van 299W en NP van 324W. Dit met een gemiddelde hartslag van 161. Zijn maximale hartslag die hij in normale omstandigheden kan halen is 187.

Kijken we naar bovenstaande grafiek valt het meeste op dat de hartslag volledig wegzakt. Bij de start was het droog en vormde zich al in ronde één een kopgroep. Hierbij haalde hij zijn hoogste hartslag in wedstrijd met 181. De eerste twee rondes (17 minuten) toerde hij rond aan 341W gemiddeld en hartslag 176 gemiddeld.

Eenmaal de kopgroep gevormd, werd er goed rondgedraaid tussen de renners. Hiervoor was 297W nodig aan een gemiddelde hartslag van 165 gedurende 7 rondes (1u).

Hierna viel de kopgroep uit elkaar. Dit zorgde voor een versnelling in de groep. Gedurende één ronde was er 322W nodig om de kloof te maken, hoewel het tempo omhoog ging, had de renner een gemiddelde hartslag van 161 over deze ronde en maximaal van 166.

Hierna werd er terug rondgedraaid, met een gemiddeld vermogen van 285W. Dit gebeurde nu echter aan een gemiddelde hartslag van 150 en haalde de renner nog maximaal 161 over de laatste 5 rondes. Gedurende deze hele tijd zakte de hartslag steeds verder weg. Ondanks dat de renner streed voor de overwinning en ook sprintte, haalde hij in zijn eindsprint nog maar een maximale hartslag van 138, ondanks 10s aan 638W gemiddeld te hebben getrapt.

De renner had de laatste 5 ronde ook veel last met schakelen en telde echt af naar het einde. Het lichaam ging ook al in bescherming waardoor hij tot 1u na de finish ongecontroleerd zat te bibberen.

Hoe komt deze verandering in het presteren?

Doordat het lichaam koelt, gaat het lichaam warmte willen vasthouden. Hierbij geeft het prioriteit aan de vitale organen en is er mindere doorbloeding van de ledematen. De benen krijgen dus minder bloed om te trappen en ook de handen krijgen geen bloed waardoor ze gevoelloos worden. In dit specifiek geval ging het nog verder, het lichaam onderkoelde ook volledig, waardoor de hartslag niet meer omhoog kon, door een staat van hypothermie. Dit verklaart ook het beven na de inspanning. De spiercontracties van het beven zorgen voor extra warmte.

Kan je trainen om koude omstandigheden te leren verdragen?

Neen, het lichaam gaat zich amper aanpassen aan meer blootstellingen aan koude. Er is dus zeker geen nut om bewust in koude of slechte weeromstandigheden te gaan trainen.  Ook loop je nog extra risico op ziekte door in deze weersomstandigheden zware inspanningen te doen.

Wat kan je dan wel doen?

Hierbij zijn kleding en andere zaken die u verwarmen nodig. Bij regen is ook het weerhouden dat het lichaam nat wordt belangrijk. Het meeste warmte wordt ook verloren bij de uiteinden van het lichaam, handen voeten en het hoofd.

Wat doe je indien je toch onderkoelt?

Zorg dat je na de aankomst snel natte kleren uitdoet, zoek een warme ruimte op en laat het lichaam geleidelijk terug opwarmen door warme en droge kleren aan te doen.

Powerzone gaat off-road

In 2024 gaat Powerzone een samenwerking aan met de ploeg Bike2Connect. Bike2Connect is een ploeg bestaande uit 2 renners hoofdzakelijk actief in het MTB circuit.