Spierkrampen, iedereen heeft er ooit last, maar wat weten we er eigenlijk over? Om deze vraag te beantwoorden bespreken we de recente review van Maughan R. et al.1 Alvorens verder te gaan, beschrijven we eerst wat spierkrampen zijn. Een spierkramp is korte intense onvrijwillige pijnlijke samentrekking van de spieren, die voorkomen in vele situaties.
Krampen komen in de meeste individuen wel eens voor, maar er is een heel grote spreiding in frequentie, waarbij sommige atleten het slecht enkele malen in een leven krampen krijgen terwijl anderen dit frequent krijgen. Krampen kunnen zowel in 1 spier voorkomen als in verschillende spieren. De duur van de kramp kan ook variëren van enkele seconden tot minuten.
Tijdens een spierkramp is er een grotere elektrische activiteit in de spier. Momenteel zijn er twee hypothese die zeer waarschijnlijk aan de oorzaak van krampen liggen. Een mogelijkheid is een verstoring in water en zout balans, de andere een abnormale spinale reflex activiteit (slechte zenuwaansturing vanuit het ruggenmerg).
Een groot probleem met krampen is dat ze moeilijk te voorspellen zijn. Hierdoor is ze uitlokken in studies moeilijk en zijn ook interventies moeilijk om te bekijken. Studies zijn dan ook vaak minder betrouwbaar of moeilijk om conclusies uit te trekken.
De eerste hypothese, verandering in de water zout balansen is al lang gekend, reeds in 1920 werden de eerste interventiestudies hierrond gedaan. Het blijkt dat veel zweetverlies, het drinken van veel plat water, een warme omgeving en intensieve activiteiten uitlokkende factoren zijn. Het voorkomen van krampen werd verminderd door zout aan dranken toe te voegen. We kunnen tot op vandaag echter geen parameter vinden die krampen zal uitlokken. Vaak wordt er zoutbalans in het lichaam gemeten, maar deze vertelt niet wat de zoutbalans is rondom de spier die in kramp schiet. Dit geeft aan dat een spierkramp niet enkel door lichamelijke veranderingen zal plaatsvinden, maar ook door lokaal op de spier werkende factoren.
Hoewel bovenstaande tekst logisch klinkt, zijn er ook veel krampen die niet voldoen aan deze definitie. Sporters krijgen dan krampen zonder dehydratatie of in koude omgevingen. In labostudies waar krampen kunnen worden uitgelokt blijkt dat dehydratatie geen rol speelt bij het krijgen van krampen, wijzend op een enkel neurale oorzaak. Maar deze studies zijn vaak via elektrostimulatie of op heel kleine spiergroepen. Toch komt hieruit de tweede hypothese dat er een fout gebeurt in de zenuwaansturing van de spier. Hoewel dit ook mogelijks krampen veroorzaakt is het moeilijk om alle krampen aan deze hypothese toe te schrijven, zo lukt het studies niet om met eenzelfde interventie steeds krampen te bekomen.
Het is dan ook zeer waarschijnlijk dat krampen via meerdere manieren kunnen worden veroorzaakt, wat één strategie om krampen te vermijden onbestaande maakt. Toch kunnen we stellen dat het drinken van zout bevattende dranken het risico op krampen verkleint. Hoewel dit niet alle krampen zal uitsluiten. Verder is passief stretchen een mogelijkheid om een acute kramp snellerr te laten stoppen, maar geen preventief middel.
1) Maughan, R. J., & Shirreffs, S. M. (2019). Muscle Cramping During Exercise : Causes , Solutions , and Questions Remaining. Sports Medicine, (0123456789). https://doi.org/10.1007/s40279-019-01162-1
